Mity i stereotypy

Pewnie moi czytelnicy znają już tę tabelkę... a może nie?

Mity i stereotypy o autyzmie to temat rzeka. Ja często spotykam się z uwagami "jaki autyzm, przecież on umie mówić", "nie siedzi w kącie i nie uderza głową w ścianę" i (moje ulubione) "a w czym jest genialny? bo u takich dzieci jakieś umiejętności kompensują ich braki".

Jeszcze przed tabelką kilka słów o Aspiku w związku z tabelką.

Mój syn nie jest agresywny (zazwyczaj), lubi się przytulać i mówi bardzo dużo. Czasem są to echolalie, czasem monologi ale rozmowy też się zdarzają. Mówi bardzo poprawnie, gramatycznie ale z nieprawidłową intonacją. Ja się do tego przyzwyczaiłam i nie zauważam ale inni ludzie zwracają na to uwagę. W oczy nie patrzy, mowy ciała i mimiki nie rozumie. Chociaż to ostatnie powoli się zmienia :) Polecam pomoc Emocje z wydawnictwa Harmonia.

Aspik działa zadaniowo, jak nie ma zadania do wykonania, wpada w stereotypię i kręci się, chodzi dookoła dywanu albo rysuje setną lokomotywę. Albo siedzi i patrzy w ścianę. Tak, Aspik ma swój świat, w którym czuje się bezpieczny i czasem do niego ucieka. Ma swoje lokomotywy i często nic więcej mu do szczęścia nie potrzeba.

Aspik genialny z pewnością nie jest chociaż ma wysoki iloraz inteligencji. Nie ma żadnych wybitnych zdolności poza pamięcią. To jest straszne pamiętać dokładnie rzeczy i sytuacje, które zdarzyły się pół życia wcześniej...

Syn mój właśnie zrozumiał, o co chodzi w naśladowaniu i coraz częściej przynosi z przedszkola zachowania podpatrzone u innych dzieci.

Aspik musi zawsze wygrać, czasem oszukuje :) Lubi się śmiać i wszystko może go rozbawić, np. warknięcie matki "jeść". Wybucha wtedy takim wspaniałym śmiechem, że nieważne jak zdenerwowana jestem, też zaczynam się śmiać.

Zmian Aspik nie lubi bardzo, ma rytuały, niestety coraz więcej :( Ostatnio pojawiły się tostowe środy i wrócił Kubuś Puchatek przed snem. Pisałam już o Kubusiu Puchatku? Chyba nie. To króciutko: Aspik dostał audiobook Chatka Puchatka na czwarte urodziny i przez osiem miesięcy każdego wieczora słuchał przed snem. Później był spokój, Kubuś Puchatek powędrował na półkę i Aspik nie słuchał niczego. A niedawno Aspik znów kazał sobie włączyć Chatkę Puchatka... I znów każdego wieczora słyszymy "Alan Aleksander Milne Chatka Puchatka Wydawnictwo Nasza Księgarnia Przełożyła Irena Tuwim Czyta Janusz Gajos..."

A teraz już do rzeczy :) Przeklejone w całości ze strony http://www.dzieci.bci.pl/strony/autism/diagnoza.htm

  MITY i STEREOTYPY

Obiegowe opinie na temat autyzmu ,utrudniające diagnozę i podjęcie wczesnej interwencji

Poniżej  opisane są  (w formie tabeli z komentarzem ) opinie  z jakimi zetknęli się rodzice poszukując informacji o autyzmie. Praktyka wykazuje, że  niektóre cechy u osób z autyzmem mogą  wystąpić, ale  ich brak nie oznacza, że dziecko NIE MA AUTYZMU, ponieważ zaburzenia autystyczne to spektrum wielu, różnych objawów o   różnym nasileniu.

 Poniższe opracowanie jest praktycznym poradnikiem, opartym na przykładach.

Opis		Komentarz
Osoby z autyzmem nie przytulają się		Wiele osób z autyzmem  przytula się do rodziców i opiekunów
Osoby z autyzmem nie patrzą w oczy		Część osób nawiązuje dobry kontakt wzrokowy
Autyzm dotyczy tylko dzieci		Autyzm to jednostka chorobowa dotycząca ludzi w różnym wieku
Wszystkie dzieci z autyzmem zachowują się tak samo		Nie ma dwóch takich samych osób z autyzmem. Obraz choroby może się skrajnie  różnić
Osoby z autyzmem są agresywne		Tylko u części osób mogą wystąpić takie zachowania
Autyzm jest spowodowany przez odrzucającą postawę matki ( teoria” zimnej matki”)		Autyzm jest zaburzeniem pracy mózgu . Nie jest wywołany przez nieprawidłowe relacje z matką i odrzucenie
Osoby z autyzmem nie mówią		Wiele osób mówi, ale używanie przez nich języka jest inne, nie zawsze służy komunikacji i  chęci dzielenia się wspólną  uwagą.
„Skoro  ktoś  mówi, to znaczy, ze nie ma autyzmu”		Część osób z Zespołem Aspergera albo z tzw. wysoko funkcjonującym autyzmem biegle używa języka
Osoby z autyzmem nie kontaktują się z innymi ludźmi, unikają ludzi, izolują się fizycznie, siedzą w kącie, patrzą niewidzącym wzrokiem		Wiele osób dąży do kontaktów z innym, zaczepia ludzi, mówi do nich , ciągnie za ręce ,  nakłania do jakiejś czynności, ale  najczęściej na własnych warunkach.
„Chłopcy zaczynają mówić później” „ Ja nie mówiłem do 3 lat a teraz mówię aż za dużo „ itd.		Nie dotyczy wszystkich chłopców .Nie zawsze związane jest to z cechami osobniczymi. Opóźnienie rozwoju mowy szczególnie powiązane z innymi czynnikami, może świadczyć o ryzyku wystąpienia autyzmu.
Dzieci z autyzmem są spokojne, pogrążone w swoim świecie		Nie zawsze. Autyzm często wiąże się z nadruchliwością, pobudzeniem, niepokojem ruchowym i emocjonalnym
Osoby z autyzmem stwarzają sobie swój przyjazny dla nich świat  autystyczny, w którym są szczęśliwe izolując się od  naszego" złego świata"		Postawa wycofująca u osób z autyzmem wynika z odgradzania się od nadmiaru bodźców a nie z chęci ucieczki do „ lepszego świata” Autyzm nie jest wyborem.
Dzieci z autyzmem kręcą różnymi przedmiotami, wirują, machają nimi przed oczyma		Część dzieci objawia w ten sposób  stymulacje wzrokowe, ale  dotyczy to tylko pewnej grupy. Nie jest to zachowanie  powszechne i niezbędne do stwierdzenie autyzmu
Osoby z autyzmem są wybitnie uzdolnione,  genialne, niezrozumiane		Wybitne, wybiórcze uzdolnienia występują bardzo rzadko. Wśród osób z autyzmem zdarzają się genialni matematycy, malarze, muzycy. Uzdolnienia te jednak są „wyspowe” i współistnieją z reguły ze znacznymi deficytami  funkcjonowania społecznego
Autyzm jest nieuleczalny		Wczesna interwencja terapeutyczna   może sprawić, że  dziecko pokona ograniczenia wynikające z choroby. Nie oznacza to jednak, że każdy przypadek autyzmu można wyleczyć. Oznacza jednak, że w każdym przypadku terapia może znacznie poprawić stan chorego.
Autyzm wiąże się zawsze z upośledzeniem umysłowym		Nie zawsze osoba z autyzmem jest upośledzona umysłowo, część z nich wykazuje inteligencję w normie a nawet ponadprzeciętną. Poza tym testy na inteligencje mogą wypaść niemiarodajnie w przypadku utrudnionego kontaktu z badanym.
Dzieci z autyzmem nie rozumieją co się do nich mówi		Rodzice zgłaszają często , że dzieci zatrzymują w pamięci słowa i zdania, trafnie rozumiejąc ich sens, choć nie okazują tego w sposób adekwatny ,zrozumiały powszechnie
Dziecko samo wyrośnie „ z tego”, trzeba czekać		Dziecko nie wyrośnie z autyzmu bez wielokierunkowej terapii
„Dziecko należy oddać do przedszkola, bo  tam będzie musiało mówić, podporządkować się regułom i będzie  naśladować innych”		Dziecko z autyzmem nie uczy się samo w  naturalny sposób, przez naśladownictwo czy społeczne  naciski. Pobyt w przedszkolu masowym może tylko pogłębić deficyty i frustrację. Praktyka wykazuje, że dziecko  należy przygotować do uczestniczenia w grupie , wprowadzić je do  grupy pod okiem terapeuty/asystenta.
Autyzm jest odmianą schizofrenii, chorobą psychiczną		Osoby z autyzmem nie mają takich objawów jak urojenia, omamy słuchowe czy wzrokowe, choć mogą być nadwrażliwe na  bodźce. Autyzm  upośledzając czynności psychiczne i myślenie, objawia się często mało zrozumiałym stylem wypowiedzi i dziwną interpretację zdarzeń. Wynika to często z braku teorii umysłu i  upośledzenia selekcji bodźców na te  mniej i bardziej istotne.
Osoby z autyzmem nie mają rozwiniętych takich cech jak ambicja, poczucie godności, chęć rywalizacji , chęć odnoszenia sukcesów itd.		Wiele osób z autyzmem ma wysoko rozwinięte cechy osobowości świadczące o tym, że nieobce są im społeczne zachowania i aspiracje. Nie zawsze jednak potrafią to adekwatnie ujawnić  i przeżywają frustrację z powodu  braku takich  dokonań.
Dzieci a autyzmem w ogóle nie są zainteresowane innym dziećmi, nie bawią się razem		Często dzieci są zainteresowane zabawą, ale  przeważnie stoją nieco z boku, próbują włączać się do zabawy, która polega przeważnie na  wspólnym bieganiu,  aktywności fizycznej. Nie są jednak gotowe podjąć bez przygotowania zabawy symbolicznej ( w udawanie)
Osoby z autyzmem nie mają  żadnych zainteresowań		Wręcz przeciwnie- zainteresowania potrafią być wręcz obsesyjne  ( np. mapy, liczenie, dinozaury itd.) Mogą przemijać a na ich miejsce pojawiają się inne, równie intensywne.
Osoby z autyzmem są smutne		Często są to ludzie „wiecznie uśmiechnięci” i  radośni, okazujący w ten sposób przynależność do świata społecznego . Jest to forma zdobywania  przez nich akceptacji.
Mowa osób z autyzmem jest monotonna, pozbawiona  prawidłowej intonacji, przypomina skandowanie		Mowa może być nieprawidłowa pod względem melodyki, ale nie dotyczy to wszystkich.
Osoby z autyzmem nie lubią nowych  miejsc, zmian, niespodzianek, muszą mieć stałe rytuały		W rozwoju dzieci z autyzmem występuje często upodobanie do niezmienności, lecz nie jest to kryterium niezbędne.  Z biegiem czasu  wiele dzieci dobrze akceptuje zmiany, potrafi się adaptować do nowych warunków. Pewną rolę ogrywają tu też cechy osobnicze i nasilenie choroby

Opracowanie: Małgorzata Mikos

Tabela powstała na podstawie informacji przekazanych przez rodziców dzieci ze diagnozowanymi zaburzeniami szeroko pojętego spektrum autyzmu Rozpowszechnianie jak najbardziej dozwolone i wskazane.